ELAZ.İNFO, BAKI, 16.05.2025.
ELAZ.İNFO xəbər verir ki, Hindistan Pakistanla bağladığı su müqaviləsini ləğv edib və milyonlarla insanın həyatını təhlükə altına alaraq çayları tamamilə bağlamaq istəyir.
Gələcəkdə belə münaqişələr daha çox olacaq. Biz su uğrunda müharibələrdən danışırıq.
Məlumat üçün bildirək ki, 23 aprel 2025-ci ildə Hindistan hökuməti Hindistanın şimalındakı Cammu və Kəşmir birliyindəki terror hücumuna cavab olaraq Hind çayının suları müqaviləsini dayandırdı.
Meduza.io yazır ki, bu, Pakistanlılar arasında Hindistanın Pakistanda daşqınlara və ya quraqlığa səbəb olacağı ilə bağlı çoxdankı qorxuları artırıb. Fakt budur ki, Hindistan Pakistanın kənd təsərrüfatının və su elektrik enerjisinin 80%-ni su ilə təmin edən Hind çayının mənbələrinə nəzarət edir. Müqavilənin dayandırılmasının nəticələri artıq nəzərə çarpır: son həftələrdə Pakistan hakimiyyəti Celum çayının sahillərindən daşması, hind jurnalistləri isə Pakistan ərazisindəki Çenab çayının dayazlaşması barədə məlumat yayıblar. Meduza Cənubi Asiyada su uğrunda mübarizənin necə münaqişənin mühüm hissəsinə çevrildiyini və niyə eyni şeyin digər bölgələri də gözlədiyini izah edir.
Hindistan və Pakistan 1960-cı ildə Hind Suları Müqaviləsini imzalayıblar və münasibətlərdəki gərginliyə baxmayaraq, hətta müharibələr zamanı belə müqaviləni heç vaxt pozmayıblar.
Bölgədəki vəziyyətə ekologiya da təsir edir. İqlim böhranı səbəbindən Pakistanın çay su çatışmazlığı tezliklə fəlakətli nəticələrə səbəb ola bilər. Lakin Hindistanın da müqaviləyə yenidən baxılmasını tələb etmək üçün öz səbəbləri var.
Pakistanda insanlar müqavilənin dayandırılmasının təsirini artıq hiss ediblər. Bununla belə, ekspertlər hesab edirlər ki, Hindistan özünü su altında qoymadan qonşusunu sudan məhrum edə bilməyəcək.
Su üstündə münaqişə edən təkcə Hindistan və Pakistan deyil. Su ehtiyatlarının çatışmazlığı getdikcə ölkələr arasında gərginliyə səbəb olur. Gələcəkdə isə dövlətlər müntəzəm olaraq su qıtlığına görə müharibəyə gedəcəklər.
Alimlər onu da hesablayıblar ki, yaxın 50-100 il ərzində su ilə bağlı münaqişələr 75-95% ehtimalı ilə artacaq. “Məhdud su ehtiyatları uğrunda mübarizə yaxın onilliklərdə əsas problemlərdən birinə çevriləcək” deyə tədqiqat müəllifləri yekun olaraq söyləmişlər.
Esmira RƏHİMOVA
