Prezident Administrasiyasının keçmiş rəhbəri Ramiz Mehdiyevin saxlanılması xəbəri, Azərbaycan siyasi sisteminin dərin qatlarında uzun illər formalaşmış ideoloji və geosiyasi yönlərin yenidən dəyərləndirilməsi üçün tarixi bir mərhələ yaratdı.
Bu, təkcə bir məmurun karyerasının sonu deyil, milli dövlətçiliyin onilliklər boyu qarşılaşdığı sistemli təsirlərin başlanğıc nöqtəsidir. Mehdiyev, Azərbaycan dövlət idarəçiliyində pro-Rusiya təfəkkürünün institusional əsasını qoymuş şəxs kimi, milli ideologiyanın və azərbaycançılıq düşüncəsinin qarşısında uzunmüddətli baryer yaratmışdır. Bu təhlilin məqsədi, Mehdiyevin siyasi fəlsəfəsini, onun vasitəsilə dövlət strukturlarında kök salmış Moskva yönlü şəbəkənin (“beşinci kolon”) formalaşma mexanizmini və bu siyasətin milli təhlükəsizlik baxımından yaratdığı nəticələri sistemli şəkildə açmaqdır.
Ramiz Mehdiyev təkcə dövlət aparatının rəhbəri deyildi — o, siyasi mühəndislik laboratoriyasının baş memarı idi. Bu laboratoriyada milli düşüncə planlı şəkildə boğulur, onun yerinə imperiya yönümlü, rus təfəkkürlü idarəetmə modeli yerləşdirilirdi.
Siyasi Təcrid və Nüfuzsuzlaşdırma: Milli düşüncəli şəxslərin parlament, media və akademik müstəvilərdən uzaqlaşdırılması. İdeoloji Manipulyasiya: “Milli maraqlar” anlayışı “sabitlik və itaət” konsepsiyası ilə əvəz olunurdu.
Beynəlxalq Sabotaj: Xaricdə milli maraqları müdafiə edən fəallara qarşı ölkə daxilində sinxron təxribat və təzyiqlər təşkil olunurdu. Bu taktika sistemli şəkildə həyata keçirilirdi və məqsədi açıq idi: milli təfəkkürü sıradan çıxarıb, Moskva loyal şəbəkəsini dominant hala gətirmək.
“Beşinci kolon” — Azərbaycan cəmiyyətində milli kimliyə zidd, lakin formal dövlətçi maskası taxmış Rusiya yönümlü dairələrin təsir şəbəkəsidir.
Bu anlayış artıq akademik və siyasi diskursda da əsas analitik çərçivəyə çevrilmişdir.
Simvolik nümunə: Elmira Axundovanın rusdilli məktubu
2018-ci ildə keçmiş deputat və səfir Elmira Axundovanın Ramiz Mehdiyevə rus dilində yazdığı rəsmi məktub bu sistemin mahiyyətini üzə çıxarırdı.
Hadisənin sadə bir inzibati hal kimi qəbul olunması, əslində ideoloji kolonlaşmanın normallaşdığını göstərirdi. Bu fakt bir neçə vacib məqamı ortaya qoydu:
Dövlət dilinə açıq sayğısızlıq. “Rus dünyası”na mənəvi sədaqətin nümayişi.Pro-Moskva davranış modelinin sistem daxilində legitimləşdirilməsi. Bu, sadəcə dil məsələsi deyil, geosiyasi loyallığın simvolu idi.
Ramiz Mehdiyevin rəhbərliyi altında rus dilinin bir çox dövlət strukturlarında əsas ünsiyyət dili kimi saxlanılması, “beşinci kolon”un artıq institusional səviyyəyə çatdığını göstərirdi.
Ramiz Mehdiyev təkcə ideoloq deyil, kadr məktəbinin yaradıcısı idi — “rus qafalı” və “post-sovet təfəkkürlü” kadrlardan ibarət sistem. Bu sistemin nəticələri bu gün də aydın görünür.
Milli düşüncənin marginallaşdırılması.Türk dünyasına inteqrasiyanın yavaşladılması.
Müstəqil qərarvermə mexanizmlərinin bloklanması. Daxili informasiya və idarəetmə sahəsində Moskva yönlü təsirin qalması.
Hazırda dövlətin aparıcı orqanlarında aparılan kadr islahatları və “böyük təmizləmə” prosesi, bu irsin aradan qaldırılmasına yönəlmiş milli təhlükəsizlik tədbiridir.
Bu prosesin uğuru, Azərbaycanın ideoloji müstəqilliyinin gələcəyini müəyyən edəcək.
Bu təhlilin sonunda Sayın Azər Həsrət kimi Quzey Azərbaycanın milli siyasi ziyalılarının fəaliyyətinə xüsusi minnətdarlıq bildirmək vacibdir.
Azər Həsrət illərdir öz yazıları, çıxışları və ictimai mövqeyi ilə “beşinci kolon” fenomeninin ifşasına, milli kimliyin qorunmasına və dövlətçiliyin ideoloji dayaqlarının möhkəmlənməsinə böyük töhfə vermişdir. Bu cür ziyalıların fəaliyyəti, milli düşüncənin yaşaması və dövlət müstəqilliyinin qorunması baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır.
Onların səsi, Ramiz Mehdiyev irsinin zəhərli köklərini ifşa edən və xalqın milli özünüdərkini dirildən səsdir. Ramiz Mehdiyevin siyasi irsi, milli dövlətçiliyə qarşı yönəlmiş ideoloji sabotajın simvoludur.
Bu irsə qarşı mübarizə təkcə keçmişlə hesablaşma deyil — bu, gələcəyin qorunmasıdır.
Səsimizi Ramiz Mehdiyev kimilər vaxtında kəsmək istədi. Amma kəsə bilmədilər.
Çünki bu səs, şəxsi deyil – millətin səsidir.
Bu mübarizə hələ bitməyib.
Milli dövlətçiliyin gələcəyi, Ramiz Mehdiyev sisteminin tam sökülməsi və milli düşüncənin tam bərpası ilə mümkün olacaq.
Yazar: Rıza Qaraçay
Güney Azərbaycan Milli Məşvərət Şurası (GAMMŞ) – İstiqlalçılar Cəbhəsi
Araşdırma Mərkəzi
