Bu məqalə İsrail və Güney Azərbaycan Milli Hərəkatı arasında son illərdəki əlaqələrin gedişini, xüsusilə Dr. Mahmudəli Çöhrəqanlı ilə İsraildəki Azərbaycan təşkilatının rəhbəri Elxanan bəy arasında 2025-ci ildə TBA TV-də yayımlanan canlı proqram əsasında təhlil edir.
Yayımda səslənən fikirlər, regionun geosiyasi dinamikasında Güney Azərbaycanın strateji yerini və İsrailin ziddiyyətli siyasətini aydın göstərdi.
Məqalə, proqram zamanı üzə çıxan beş əsas həqiqət – Təbrizdə yerləşdirilən silahlı qruplar, İsrailin ikili siyasəti, birlik çağırışı, İran rejiminin daxili zəifliyi və dialoq körpüsünün yaranması – üzərindən bölgənin gələcək istiqamətini təhlil edir.
- Təbrizin Ürəyindəki Gizli Təhlükə: “Tələbə” Adı Altında Yerləşdirilən Silahlılar
Canlı yayımda Dr. Mahmudəli Çöhrəqanlı Təbrizin qarşısında dayanan ölümcül təhlükəni açıq şəkildə ifşa etdi. Onun sözlərinə görə, İran rejimi İraqdan “Həşdi-Şəəbi”, Pakistandan “Zeynəbiyyun” kimi silahlı qrupları “tələbə” və “burs proqramı” adı altında Təbrizə yerləşdirir.
“Bunlar Təbrizin bədəninə yeridilmiş viruslardır. Mikrob və xərçəng hüceyrələridirlər,” – deyə Çöhrəqanlı bildirdi.O, əlavə etdi ki, Türkiyə və Bakıdan silah yardımı alınmadığı üçün, xalq öz şəhərini soyuq silahlarla belə qorumağa hazır olmalıdır.
Bu çağırış həm qəhrəmanlıq ruhunu oyatdı, həm də Təbrizin yalnız buraxıldığı gerçəyini göstərdi.
- Dost, yoxsa Düşmən? – İsrailin Ziddiyyətli Güney Azərbaycan Siyasəti
Elxanan bəy, TBA TV efirində İsrailin Güney Azərbaycan xalqını da Quzey Azərbaycan qədər sevdiyini, hətta Knessetdə istiqlal petisiyası qaldırıldığını bildirdi.
Lakin Dr. Çöhrəqanlı bu sözlərə 30 illik təcrübənin gətirdiyi məyusluqla cavab verdi:
“İsrail 30 ildir bizə iynənin ucu qədər dəstək verməyib.Əksinə, Rza Pəhləvini dəvət edib təbliğ etmək, Təbrizin ürəyinə sancılan zəhərli xəncərdir.”Bu fikir açıq şəkildə göstərdi ki, İsrailin Güney Azərbaycana münasibəti strateji deyil, taktiki xarakter daşıyır.
İran rejiminə qarşı istifadə olunan “türk kartı”, hələlik prinsipial bir müttəfiqlik formasına çevrilməyib.
- Birlik Çağırışı və İroniya: “Tək Yumruq Olun”
Elxanan bəy hərəkatın liderlərinə müraciət edərək, parçalanmanı aradan qaldırmaq üçün vahid rəhbərlik və ya direktorlar şurası qurmağı təklif etdi. O dedi ki, “əgər hərəkat birləşərsə, İsrail siyasi və media dəstəyi göstərə bilər.”Dr. Çöhrəqanlı isə bu çağırışı ikiüzlü təklif kimi qiymətləndirdi:“Bir tərəfdən bizdən birlik istəyirsiniz, digər tərəfdən Rza Pəhləvini təbliğ edirsiniz.
Bu, Təbriz xalqının ruhuna zərbədir.”Bu dialoq, xarici güclərin Güney Azərbaycan hərəkatının daxili parçalanmasından vasitə kimi istifadə etdiyini, lakin eyni zamanda bu parçalanmanı dərinləşdirdiyini göstərir.
- İran Rejiminin Etirafı: “Beyin və Gözlər”in Məhvi
Canlı yayım zamanı nümayiş etdirilən İran parlamenti spikeri Məhəmməd Baqir Qalibafın çıxışı, rejimin zəifliyini təsdiqlədi. O, İsrailin son zərbələri barədə dedi ki, “biz qafilgir olduq” – yəni hazırlıqsız yaxalandılar. Ən diqqətçəkən hissə isə belə idi:“İsrail ilk hücumda bizim məğz və çeşmimizi – beyin və gözlərimizi vurdu.”Bu etiraf göstərir ki, İranın hərbi-strateji rəhbərliyi ciddi şəkildə zərər görüb, rejimin “yenilməzlik mifi” dağılmaqdadır.Bu reallıq, Güney Azərbaycan hərəkatı üçün strateji imkan pəncərəsi açır.
- Qarşıdurmadan Doğan Ümid: Dialoq Körpüsünün Qurulması
Saatlarla davam edən gərgin debatın sonunda gözlənilməz konstruktiv dönüş baş verdi.
Elxanan bəy İsrailin ictimai-siyasi xadimlərinin iştirakı ilə yeni dialoq platforması qurmağı təklif etdi.
Dr. Çöhrəqanlı bu təklifi müsbət qarşılayaraq, proqramın aparıcısı Cavad İsmayılbəylini əlaqə koordinatoru təyin etdi.Bu, uzun illər etimadsızlıqdan sonra ilk real dialoq kanalının formalaşması kimi qiymətləndirilə bilər.Bütün qarşıdurmalara baxmayaraq, müzakirə səmimiyyəti yeni mərhələyə qapı açdı.
2025-ci ildə TBA TV-də yayımlanan bu debat, Təbrizin təhlükəsindən İsrailin ziddiyyətlərinə, İranın zəifliyindən dialoq ümidinə qədər çoxsəviyyəli həqiqətləri açdı.
Aydın oldu ki,Güney Azərbaycan hərəkatı daxildə təşkilati zəiflik,İsrail isə strateji ikililik,İran rejimi isə reallıqdan uzaq bir mifoloji ideologiya içindədir.Bununla belə, canlı yayım göstərdi ki, etimadsızlıqdan səmimiyyətə keçid mümkündür.
Bu, bəlkə də Təbriz və İsrail arasında ilk real siyasi dialoq körpüsünün başlanğıcıdır.
Rıza Qaraçay
Güney Azərbaycan Milli Məşvərət Şurası – İstiqlalçılar Cəbhəsi (GAMMŞ–İC)
GAMMŞ Media Elmi-Publisistik Platforma
