ELAZ.İNFO, BAKI, 08.05.2025.
Cənubi Asiyanın iki nüvə gücünə malik dövləti – Hindistan və Pakistan arasında onilliklərdir davam edən gərginlik, xüsusilə Kəşmir bölgəsi ətrafında baş verən mübahisələrlə formalaşmışdır.
1947-ci ildə Hindistanın Britaniya müstəmləkəsindən azad olub parçalanmasından sonra yaranan bu münaqişə, təkcə regional deyil, həm də beynəlxalq təhlükəsizlik üçün risk mənbəyinə çevrilmişdir. Tarix boyu bu ölkələr arasında üç böyük müharibə baş vermiş, minlərlə insan həyatını itirmişdir.
Münaqişənin mərkəzində duran Kəşmir bölgəsi, hüquqi və tarixi baxımdan mürəkkəb bir statusa malikdir. Bu ərazi əhalisinin əksəriyyəti müsəlman olsa da, bölgənin hindli hökmdarı Hindistana birləşmək qərarı vermişdi. Bu, Pakistan tərəfindən qəbul edilmədi və nəticədə silahlı qarşıdurmalar başladı. Bu gün də Kəşmir həm Hindistan, həm də Pakistan tərəfindən öz ərazisi kimi təqdim olunur.
Bu geosiyasi mənzərədə Azərbaycan hansı tərəfdə durmalıdır? Bu sual cavablanarkən bir neçə əsas prinsip nəzərə alınmalıdır: tarixi münasibətlər, qarşılıqlı dəstək, dini və mədəni yaxınlıq, və strateji maraqlar. Azərbaycan üçün bu müstəvidə Pakistanın mövqeyi daha yaxın və dostcadır. Pakistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəyişməz şəkildə dəstəkləyən ilk ölkələrdən biri olmuş, Ermənistanı dövlət kimi tanımamışdır. Xüsusilə Qarabağ müharibəsində Pakistandan gələn mənəvi və diplomatik dəstək Azərbaycan cəmiyyətində yüksək qiymətləndirilmişdir.
Digər tərəfdən, Hindistan Ermənistanla hərbi əməkdaşlıq etmiş, ona silah tədarük etmiş və bu da Azərbaycanda narazılıqla qarşılanmışdır. Belə bir şəraitdə Azərbaycanın Hindistan-Pakistan qarşıdurmasında neytral qalması zərurət olsa da, diplomatik mövqeyinin Pakistanla həmrəyliyə meyilli olması əsaslı və məntiqlidir.
Azərbaycan müsəlman ölkəsi kimi də İslam həmrəyliyinə xüsusi önəm verir. Pakistanla qardaşlıq münasibətləri bu mənəvi dəyərlərlə də vəhdət təşkil edir. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatında hər iki ölkə daim bir-birinə dəstək göstərmiş, beynəlxalq forumlarda ortaq maraqları müdafiə etmişdir.
Nəticə olaraq, Azərbaycan regionda sabitliyi və beynəlxalq hüququ dəstəkləyən bir siyasət yürüdür. Lakin Pakistanla dostluq və strateji tərəfdaşlıq əlaqələri fonunda, onunla həmrəylik nümayiş etdirmək həm tarixi ədalətin, həm də milli maraqlarımızın tələbidir. Bu isə Hindistan-Pakistan münaqişəsində Azərbaycanın mövqeyinin mənəvi və siyasi baxımdan Pakistanın tərəfində olmasını zəruri və haqlı edir.
Sakit MALİKOV
