Ağcabədidə yayılmış dabaq xəstəliyi ilə əlaqədar ELAZ.İNFO olaraq Dabaq xəstəliyinin nə qədər təhlükəli olduğunu araşdırmaq üçün Salyan rayon peşə liseyinin məzunu, texniki baytar Ruslan Məmmədovla əlaqə saxladıq.
O bildirdi ki, iribuynuzlu heyvanlarda rast gəlinən dabaq xəstəliyi sizin soruşduğunuz insanlardakı “dabaq”dan (mumps) fərqli bir xəstəlikdir. Heyvanlardakı bu xəstəlik daha çox “ağız-ayaq xəstəliyi” (Foot-and-mouth disease, FMD) kimi tanınır və heyvanlar üçün çox təhlükəli və yoluxucu viral bir xəstəlikdir.
Xəstəliyin səbəbi və simptomları
Bu xəstəliyə Picornaviridae ailəsinə daxil olan bir virus səbəb olur. Adətən inəklər, qoyunlar, keçilər və donuzlar kimi cütdırnaqlı heyvanlara təsir edir. Xəstəlik heyvanlarda qızdırma, iştahsızlıq və əsasən ağız boşluğunda, dırnaqların arasında və döş nahiyəsində suluqların əmələ gəlməsi ilə özünü göstərir.
Bu suluqlar partladıqda və yaxud deşildikdə heyvanda şiddətli ağrıya səbəb olur, bu da heyvanın yeriməsini və qidalanmasını çətinləşdirir.
Niyə təhlükəlidir?
Heyvanlar üçün ağız-ayaq xəstəliyi nadir hallarda ölümlə nəticələnsə də, iqtisadi baxımdan çox böyük ziyan vurur. Heyvanın məhsuldarlığı (süd, ət istehsalı) kəskin şəkildə azalır. Xəstəliyin yüksək yoluxuculuğu səbəbindən bir fermada aşkar edilərsə, digər heyvanlara da sürətlə yayılır, bu da böyük itkilərə səbəb olur.
Müalicəsi və qorunma yolları
Müalicəsi: -Xəstəliyin müalicəsi demək olar ki, mümkünsüzdür. Xəstəliyin yayılmasının qarşısını almaq üçün karantin və yoluxmuş heyvanların təcrid edilməsi vacibdir.
Bu xəstəlikdən qorunmanın əsas yolu peyvənddir. Bəzi ölkələrdə bu xəstəliyə qarşı vaxtaşırı peyvənd proqramları həyata keçirilir. Heyvanların gətirilməsinə və daşınmasına nəzarət, həmçinin, fermanın sanitar qaydalara uyğun saxlanılması da vacibdir.
Bu xəstəlik insanlara nadir hallarda keçsə də, əsasən heyvanlararası yayılır və kənd təsərrüfatı üçün ciddi təhdid yaradır.
Günel GÜNTAC
