ELAZ.İNFO xəbər verir ki, Nature Climate Change jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, həddindən artıq isti dalğaları bədənin bioloji saatını sürətləndirə bilər.
Təxminən 25.000 insanı əhatə edən yeni genişmiqyaslı araşdırmaya görə, həddindən artıq isti dalğalarına uzun müddət məruz qalma müntəzəm siqaret və ya spirt istehlakının təsirləri kimi qocalmağa səbəb ola bilər.
Tədqiqat müəyyən edib ki, istilik dalğalarına dəfələrlə məruz qalmaq orqanizmin bioloji saatını sürətləndirə, xroniki sağlamlıq problemləri riskini artıra bilər.
Nature Climate Change jurnalında dərc edilən araşdırmada 15 il ərzində 24 922 böyüklərin sağlamlıq məlumatları araşdırılıb. Tədqiqatçılar artan istilik dalğası ilə bioloji yaşın artması arasında aydın əlaqə tapdılar.
Dərhal görünməsə də, bu həddindən artıq temperaturla əlaqəli daxili aşınma və yıpranma, müntəzəm olaraq siqaret çəkən və ya spirt içən insanlarda görülən zərəri əks etdirir. Tədqiqatlar göstərir ki, istilik dalğaları, xüsusən də uzun müddət məruz qalma, siqaret və ya spirt içmək qədər qocalmağa səbəb ola bilər.
2008-2022-Cİ İL ARASINDA TƏDQİQAT
Bu təsiri ölçmək üçün tədqiqatçılar 2008-2022-ci illər arasında sağlamlıq qeydlərini təhlil etdilər. Bu müddət ərzində Tayvan təxminən 30 istilik dalğası yaşadı. İstilik dalğası tədqiqatda ardıcıl olaraq bir neçə gün davam edən anormal yüksək temperatur dövrləri kimi müəyyən edilir.
İştirakçılar qaraciyər, böyrək və ağciyər funksiyalarını, həmçinin qan təzyiqi və iltihab markerlərini qiymətləndirən müxtəlif tibbi testlərdən keçiblər. Tədqiqatçılar bu məlumatlardan hər bir insanın bioloji yaşını hesablamaq üçün istifadə ediblər ki, bu da xronoloji yaşla müqayisədə bədənin necə işlədiyini əks etdirir.
BİOLOJİ YAŞ ARTIB
Yaşayış yeri məlumatlarından istifadə edərək, komanda hər bir iştirakçının sağlamlıq müayinəsindən əvvəl iki il ərzində məruz qaldığı istilik miqdarını hesabladı. Onlar müəyyən ediblər ki, hər əlavə 1,3 dərəcə istilik insanın bioloji yaşına təxminən 0,023-0,031 il əlavə edir.
Honq-Konq Universitetinin ekoloji epidemioloqu, aparıcı müəllif Cui Quo, Yunan Reportyorunun verdiyi məlumata görə, fərdi şəkildə baxdıqda bu rəqəmlər kiçik görünə bilər, lakin təsirlər əhali arasında və zamanla tətbiq edildikdə əhəmiyyətlidir.
Günel GÜNTAC
